ویژه

• مهم‌ترین فرازهای تولد زیست‌سیاست فوکو
  ۰۸ اردیبهشت ۱۳۹۷

  

    «تولد زیست‌سیاست» عنوان مجموعه سخنرانی‌های میشل فوکو در کلژدوفرانس از سال ۱۹۷۸ تا سال ۱۹۷۹ است که در آن کوشیده با تمرکز بیشتری به واکاوی پیشینه‌ی اندیشه‌ی لیبرالی پرداخته و تاریخ گذار از لیبرالیسم کلاسیک به نولیبرالیسم را در اروپا و آمریکا روایت کند. با گذشت قریب به چهل سال از ارائه‌ی این درسگفتارها و در حالی که فوکو حتی فرصت آن را نیافت تا این سخنرانی‌های چالش‌برانگیز و پرمخاطب را ویراستاری و تنقیح کند، گسترش کاربرد مفهوم نولیبرالیسم و تواتر این مفهوم در تحلیل آن‌چه بر جهان و انسان امروز می‌رود، موجب شده است که تولد زیست‌سیاست فوکو همچنان از مهم‌ترین منابع نظری نولیبرالیسم باشد. تحریریه‌ی آبسکورا در ادامه‌ی کاری که ذیل عنوان «شناخت نولیبرالیسم» و با مرور اندیشه‌های سه اقتصاددان ایرانی آغاز شد، مهم‌ترین فرازهای زیست‌سیاست فوکو را نیز به قالب اسلاید درآورده است.

  ادامه مطلب ثبت یک نظر

ویژه های قبل

• نگاهی به برخی مضامین فکری سه اقتصاددان ایرانی: طبیبیان، غنی‌نژاد، نیلی

  

    از جمله زمینه‌های احیای ظرفیت‌های «علوم اجتماعی انتقادی» پرداختن به حوزه‌های مشترک علمی و فعال‌کردن قوای تحلیلی بینارشته‌ای است. قائل‌شدن تفکیکی سرسختانه میان جامعه‌شناسی و اقتصاد بیش از همه به کام کسانی شیرین خواهد بود که اقتصاد را بری از نقدهای اجتماعی می‌دانند و این باور را ترویج می‌کنند که اقتصاد علمی برآمده از مفروضات دقیق است و نتایج آن را نیز نمی‌توان به دست تحلیل‌های جامعه‌شناختی سپرد. نگاه ما به اقتصاد و اقتصاددانان این نیست. ما دانش آن‌ها را چونان حیطه‌ای قابل «تشخیص» محترم می‌داریم اما باور نمی‌کنیم که تشخیص حدود دانش اقتصادی آن‌ها مترادف با سلب صلاحیت از جامعه‌شناسی و علوم اجتماعی انتقادی در نقادی مفروضات و تحلیل‌هایشان است. در این اسلایدها نیز با رعایت همین تفاوت میان «تشخیص» و «تفکیک»، کوشیده‌ایم نگاهی مفیدتر داشته باشیم به مهم‌ترین مضامین جاری در افکار سه اقتصاددان برجسته‌ی ایرانی که شواهد مختلف حاکی از تأثیرگذاری جدی آرای آن‌ها بر اقتصاد سیاسی کنونی ایران هستند. ۰ نظر

آخرین مطالب

• 

  شکستن سکوت رسانه‌های شرکتی و سخن گفتن از فقر و نابرابری

  ۱۸ فروردین ۱۳۹۷

  گفتگوی مهدی‌حسن با برنی‌سندرز در پادکست دیکانستراکتد • برگردان: کسرا نوراللهی • مهدی حسن در نخستین برنامه از پادکست جدید خود با نام «دیکانستراکتد» به سراغ برنی سندرز رفته است تا با او درباره‌ی موضوعاتی چون فقر، نابرابری، عدم‌بی‌طرفی رسانه‌ای و انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ در آمریکا سخن بگوید. سندرز در حالی در این گفتگو حاضر شد که به تازگی از گفتگوی زنده‌ی فیسبوکی در کنار الیزابت وارن و مایکل‌ مور فارغ شده بود. او در این گفتگو با سندرز به تبادل‌نظر درباره‌ی چالش‌های پیش‌روی حزب دموکرات، چگونگی ارتباط برقرار کردن جریان چپ با پایگاه رأی ترامپ و این‌که آیا اقدام ترامپ در اخراج مولر می‌تواند زمینه‌ای برای استیضاح  و عزل او از مقام ریاست‌جمهوری باشد پرداخته است. سندرز این گفتگوی جالب را با هشداری به دموکرات‌ها به پایان برده است: هر آن‌کس که فکر می‌کند ترامپ قادر به پیروزی مجدد در انتخابات آتی نخواهد بود، صرفاً در حال روی برگرداندن از واقعیت موجود است. ترامپ پتانسیل پیروزی را دارد و البته این به آن معنا نیست که برخورداری از چنین پتانسیلی پیروزی او را تضمین خواهد کرد. از نظر سندرز دموکرات‌ها از شانس بالایی برای متوقف کردن ترامپ و غلبه بر او در انتخابات بعدی ریاست‌جمهوری برخوردار هستند. با این‌حال اشتباهی مهلک خواهد بود که تصور کنیم انتخابات ۲۰۲۰ خود به خود و بدون فعالیت‌ ما در جهت نقد و نفی عملکرد ترامپ، به پایین‌کشیدن او از قدرت خواهد انجامید.
  
  

  ادامه مطلب
• 

  نگاهی به درسگفتارهای زیست‌سیاست میشل فوکو

  ۲۹ اسفند ۱۳۹۶

  ننسی فریزر • ژانویه‌ی ۲۰۱۶ • دانشگاه کلمبیا • فریزر در سخنرانی خود با اشاره به این‌که مجموعه درسگفتارهای زیست سیاست کتابی است بسیار غنی و چالش‌برانگیز که خواندن آن هیچ ساده نیست، ترجیح خود را بر آن قرار می‌دهد که زیست‌سیاست را نقدی بر «قدرت»، نقدی بر «اقتصاد سیاسی» و نقدی بر «قدرت اقتصاد سیاسی» قلمداد کند. آن‌چه بیش از همه علاقه‌ی او را برمی‌انگیزد تضادی است که فوکو میان «اردولیبرالیسم» و «آنارکولیبرالیسم» برقرار می‌کند؛ او این تضاد میان «نظم» (Order) و «بی‌نظمی» (Anarchy) در دو الگوی آلمانی و آمریکایی را بسیار مهم و شایان تأمل می‌داند و مدعی است که نوع آلمانی واجد پیچیدگی‌ها و ظرافت‌هایی است که نوع آمریکایی فاقد آن‌ها و حاصل ساده‌سازی یا تک‌بعدی‌کردن آن‌ها است.
  
  

  ادامه مطلب
• 

  ملاحظاتی در باب ترجمه کتاب «قواعد روش جامعه‌شناسی»

  ۰۹ اسفند ۱۳۹۶

  غلامعلی خوشرو • کیهان فرهنگی، مرداد 1366، شماره 41، صص 20-21 •   کتاب قواعد روش جامعه‌شناسی تألیف امیل دورکیم جامعه‌شناس نامور فرانسوی، یکی از متون اصلی در زمینه‌ی روش جامعه‌شناسی است. این کتاب نزدیک صد سال است که باب یکی از مهمترین مباحث روش‌شناسی در زمینه‌ی امور اجتماعی را گشوده، و مباحثات پایان‌ناپذیری را به دنبال آورده است.
  
  

  ادامه مطلب
• 

  «اقتصاد اخلاقی» اعتراضات در ایران

  ۰۹ بهمن ۱۳۹۶

  کاوه احسانی/آرنگ کشاورزیان • برگردان: حمید قیصری •   آزرده از نابرابری و فساد، طبقات کارگر و فرودست شهرستانی به اعتراض علیه تخطی از وعده‌های انقلاب ۵۷ برخاسته‌اند.   اعتراضات اخیر در ایران به لحاظ دامنه‌ی جغرافیایی و تنوع عناوین اعتراضی شایان‌توجه بوده‌اند. این اعتراضات که آغازگر آن‌ها نارضایی از بیکاری و تورم مستمر، انباشت دستمزدها و حقوق بازنشستگی معوقه، کاهش یارانه‌های نقدی، تخریب و ویرانی زیست‌محیطی و سقوط مؤسسات مالی مسأله‌داری بود که در نهایت کلاه‌بردار از آب درآمدند، در شهرستان‌های کوچک به وقوع پیوستند. این اعتراضات در هسته‌ی خویش فریاد اخلاقی حاشیه‌ای مطرود بودند علیه آن‌چه مرکزی «بی‌رحم» پنداشته می‌شود؛ همان مرکزی که خیانت‌های آن به آرمان عدالت اجتماعی، به نیروهای انقلابی ۵۷ جان بخشید و متحدشان کرد.
  
  

  ادامه مطلب
• 

  حاشیه‌‌نشینان و دولت؛ سیاست‌ پس‌کوچه‌ای در ایران

  ۱۷ دی ۱۳۹۶

  آصف بیات • برگردان: سعید انوری نژاد •   در ابتدای دهه‌ی 70 شاهد سلسله‌ای‌ از اعتراضات عمومی شهری در ایران بودیم که از زمان انقلاب 1357 بی‌سابقه بوده است. در فاصله‌ی مرداد 70 تا مرداد 73، 6 شورش مهم در شهرهای تهران، شیراز، اراک، مشهد، قزوین و تبریز رخ داد. علاوه بر اینکه به تناوب برخوردهای کوچکتری در بسیاری از مراکز دیگر شهرها نیز به وقوع پیوست. بسیاری از این اعتراضات مرتبط با حاشیه‌نشینان شهری بود که نگران تخریب محلاتشان بوده‌اند؛ اتفاقی که در تهران، شیراز، اراک، مشهد و خرم آباد رخ داد.
  
  

  ادامه مطلب
• 

  پوپولیسم چپ و بازپس گرفتن دموکراسی: گفتگویی با شانتال موف

  ۲۳ آذر ۱۳۹۶

  برگردان: شقایق یوسفی • شانتال موف نظریه‌پرداز سیاسی بلژیکی در 8 جولای 2015 در شهر بوگوتا و در کتابخانه‌ی مشهور لوئیس انجل آرانگو، درباره‌‌ی «دموکراسی و شور و احساسات» سخنرانی کرد؛ پیش از سخنرانی، پالبراس آل مارگن با او درباره‌ی معناهای معاصر پوپولیسم، دموکراسی و تجربه‌ی برخی جنبش‌های اجتماعی در اروپا، در پرتو وضعیت آمریکای لاتین، مصاحبه می‌کند.
  
  

  ادامه مطلب
• 

  فراتر از نولیبرالیسم؛ [سه درس از نولیبرالیسم و سه رهنمود برای گذار به دوران پسانولیبرالیسم]

  ۰۸ آذر ۱۳۹۶

  پری اندرسون • برگردان: نوح منوری •   پری اندرسون در تکمیل مباحث پیشین خویش، به ما می‌گوید که چرا  اگر مخالفان نولیبرالیسم عزم خود را جزم کنند، سلطه‌ی نولیبرالیسم امری مقدر نیست.
  
  

  ادامه مطلب

• در حالی که آمریکا در آتش جنگ در یمن می‌دمد، مجلس نمایندگان مشارکت آمریکا در این جنگ را غیرمجاز می‌خواند.
• کن لوچ درباره‌ی مسئله‌ی فلسطین: از بحث منحرف نشوید، فقط حقیقت را بگویید.
• زمانی که سیل‌ها جاری می‌شوند؛ قربانیان گرمایش زمین چه کسانی هستند؟
• چرا اندیشه‌های آرنت در ارتباط با شر و هولوکاست همچنان اهمیت دارند؟
• جامعه‌شناسی‌های اقتصادی پیر بوردیو
• واکنشی عملگرایانه به بحران آتی در نظام سلامت
• ضرورت بازاندیشی جریان چپ در دستگاه نظری و تاکتیکی‌اش
• از سوسیال دموکراسی تا جنگ جهانی
• سخنرانی جرمی کوربین درباره‌ی مواضع حزب کارگر پیرامون اتحادیه‌ی اروپا
• موردی مارکسیستی برای اینترسکشنالیتی (تلاقی)

اشتراک در سایت