جدیدترین مطالب
برگردان فارسی
شیوه‌های تولید در ایران پیشاسرمایه‌داری: تأملاتی بر کتاب عباس ولی با عنوان «ایران پیش از سرمایه‌داری: تاریخ نظری»
جان فوران • برگردان: میثم اهرابیان صدر • {کتاب ایران پیش از سرمایه‌داری: تاریخ نظری، نوشته‌ی عباس ولی، متنی است که در فضای متون تاریخی و تئوریک ایران، بسیار کمتر از دیگر آثار این حوزه کاویده و بازخوانی شده است. این کتاب حاوی تحلیل‌هایی است که جالب و انگیزاننده‌اند و مواضع انتقادی آن نیز نکته‌سنجانه و بنیادی است. کتاب در ۱۹۹۳ (۱۳۷۲ش.) به انگلیسی چاپ شده و ترجمه‌ی فارسی آن…
ننسی فریزر: بایسته‌های رهایی‌بخشی رادیکال
ریچارد برنشتاین • برگردان: حمید قیصری • این مطلب حاصل برگردان فرازهایی است از بخشی با عنوان «از فمینیسم سوسیالیستی تا نقد سرمایه‌داری جهانی» که برنشتاین تألیف آن را در کتاب «فمینیسم، سرمایه‌داری و نقد: مقالاتی در بزرگداشت ننسی فریزر» (۲۰۱۷)[۱]بر عهده داشته است. ارزش اصلی این فرازها شاید در آن است که تصویری منسجم و گیرا از روند تطور ایده و آرمان «برابری» و عطف توجه به «امر سیاسی»…
بحران سرمایه‌داری دموکراتیک
وولفگانگ استریک • برگردان: فاطمه صدیقی، سعید انوری‌نژاد • فروپاشی سیستم مالی آمریکا، که در سال ۲۰۰۸ رخ داد، اکنون به بحرانی اقتصادی و سیاسی در ابعاد جهانی تبدیل شده است. این اتفاق که جهان را تکان داده چگونه باید مفهوم‌سازی شود؟ جریان اصلی علم اقتصاد تمایل دارد جامعه را تابع کششی عمومی برای رسیدن به تعادل ببیند، در این حالت بحران‌ها و تغییرات چیزی نیستند مگر انحرافاتی گذرا از…
مراقبت و تنبیه: چهل سال بعد
فریدر وگلمان[۱]، یورگ برناردی[۲] • برگردان: کسرا نوراللهی • مقاله‌ای که در پی خواهد آمد، دو گرایش را در میان فوکوپژوهان به لحاظ تلقی‌شان نسبت به اثر «مراقبت و تنبیه» شناسایی می‌کند: در حالی که این کتاب در ابتدا مشتاقانه مورد استقبال قرار گرفت و مفاهیم محوری آن –و در صدر آن‌ها مفاهیم «انضباط» و «سراسربینی»- به‌تقریب [همه‌جا گیر شده و] مکرراً مورد استفاده قرار می‌گرفتند، اغلب این‌گونه تصور می‌شد…
دستمزد عادلانه چیست؟
سرمایه‌داران، جان رومر و انقلاب فرهنگی برانکو میلانوویچ[۱] • برگردان: مهتاب خانی • در هنگام طراحی نظام‌های پاداش و جبران، ما به‌وضوح همواره تحت هدایت پاره‌ای اصول معطوف به عدالت یا اخلاق هستیم. [متن حاضر حاصل] تأملی مختصر در باب شایسته‌سالاری، اصول [مورد نظر] جان رومر[۲]، و الگوی کلی جبران به کار رفته در چین در سال‌های دهه‌ی ۱۹۶۰ میلادی [است]. در سال‌های دهه‌ی ۱۹۹۰ و [خاصه] در کتابی منتشره…
وارسی نظریه‌پردازی هاروی در باب نولیبرالیسم
الیزابت هامفریس • برگردان: شقایق یوسفی مقدم • دیوید هاروی مهمترین نظریه‌پرداز مارکسیست در عصر نولیبرال است و چارچوب مفهومی او در این زمینه، عمدتاً در دو اثر امپریالیسم جدید (۲۰۰۳) و تاریخچه‌ی مختصر نولیبرالیسم (۲۰۰۵) پرورش یافته است. کار هاروی تحلیلی ماتریالیستی از نولیبرالیسم است که آن را در زمینه‌ی تغییرات روابط اجتماعی سرمایه‌دارانه و بحران انباشت دهه‌ی ۱۹۷۰ جای می‌دهد و مشخصه‌ی اصلی آثار او کاربرد مقولات مارکسیستی…
نوشتار
مجموعه عکس «ترمینال»
عطا رشیدیانی یکم برای ترمینال واژه‌ی «پایانه» را در فارسی پیشنهاد کرده‌اند و عجب معادل تأمل‌برانگیزی است. خود واژه‌ی Terminal نیز اشتراک واژگانی تام و تمامی دارد با Termination و ویرانی؛ دوم پایانه‌ها پایان‌گاه‌های شهری‌اند؛ یا مسافرانی را به پایان راه‌شان می‌رسانند تا به خیل جمعیتی بپیوندند که این کلان‌شهر را به جایی بس پیچیده‌تر از ترکیب‌های فضایی و مکانی تبدیل کرده‌اند؛ و یا خسته‌گانی از این خیل را به…
«لامسه»ی اتنوگرافیک – بخش دوم سخنرانی اصغر ایزدی‌جیران
تلخیص و ویرایشی از سخنرانی انجام‌شده در کارگاه روش تحقیق «کار میدانی اتنوگرافیک: تجاربی از بافت‌‌های رنج اجتماعی» در نشست «مسائل محلی در زمینه ملی: مسائل اجتماعی هرمزگان» – اتحادیه‌ی انجمن‌‌های علمی دانشجویی علوم اجتماعی ایران، بندرعباس، دانشگاه هرمزگان، ۳۰ آذر ۱۳۹۵٫ پیاده‌کنندگان متن: زهرا عبدی[۱] و فروغ صالح‌بابادی[۲] *** «تجربه»ی شخصی در کار اتنوگرافیک نفوذ تدریجی عامل «تجربه‌ی شخصی» را می‌بینید و درمی‌یابید که کار تفاوت روزافزونی با دیگر…
«مواجهات» اتنوگرافیک – بخش نخست سخنرانی اصغر ایزدی‌جیران
متن سخنرانی در کارگاه روش تحقیق «کار میدانی اتنوگرافیک: تجاربی از بافت‌‌های رنج اجتماعی» در نشست «مسائل محلی در زمینه ملی: مسائل اجتماعی هرمزگان» – اتحادیه‌ی انجمن‌‌های علمی دانشجویی علوم اجتماعی ایران، بندرعباس، دانشگاه هرمزگان، ۳۰ آذر ۱۳۹۵٫ پیاده‌کنندگان متن: زهرا عبدی[۱] و فروغ صالح‌بابادی[۲] *** کار میدانی اتنوگرافیک عنوانی که من برای این سخنرانی یا «کارگاه» انتخاب کردم «کار میدانی اتنوگرافیک»[۳] است. دشواری کلیدی این کارگاه به زعم من…
فقر فکری و اطوار لیبرالی
از زمان تولد آبسکورا تا به امروز بنای ما بر آن بوده که به جای آن که ضرورتاً در طیف «چپ» قرار بگیریم، نسبت به هر آن اندیشه و مرامی و از جمله خود جریان چپ، موضعی «انتقادی» بگیریم تا هر چه بیشتر بر ما روشن شود که چقدر «نمی‌دانیم» و چقدر دچار قضاوت‌های نامنقح‌ایم و چقدر می‌توانیم در کنار دیگران از گستره‌ی «بی‌دانشی» همگانی بکاهیم تا به مرور گام‌های…
یک کرونولوژی مقدماتی از روابط دولت و نیروهای کار شرکتی
نویسنده: نوح منوری • موضوع «روابط کار» و به طریق اولی «قانون کار» در ایران همواره مورد بحث بوده است، اما کمتر پیش آمده که درباره‌ی نیروهای کار بخش دولتی یا به طور کلی بخش عمومی بحث مستقلی شکل بگیرد. حتی در منابع ارزشمند این حوزه نیز به دشواری می‌توان نشانی از توجه اختصاصی به موضوع نیروهای کار دولتی یافت. به عنوان نمونه می‌توان به اثر بهداد و نعمانی اشاره…
مروری بر کتاب «مدرنیزاسیون و حاکمیت پسا-استعماری در ایران؛ رساله‌ای در باب دولت» اثر ابراهیم توفیق
سیروس شایق[۱] • برگردان: حمید قیصری • ابراهیم توفیق در این کتاب می‌کوشد با تمرکز بر برهه‌ی زمانی پس از مصدق که خود آن را آغاز مرحله‌ی همچنان متداوم پسا-استعماری[۲] در ایران می‌خواند، رویکردی تازه به توسعه‌ی دولت و اقتصاد سیاسی ایران تحت حاکمیت سلسله‌ی پهلوی عرضه کند. این کتاب که برآمده از رساله‌ی دکتری توفیق[۳] (دفاع‌شده به سال ۱۹۹۸ در دانشگاه فرانکفورت) است، به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود؛…
اسلاید
-
اسلاید
دنیایی که برای تحقق آن می‌کوشیم / به روایت دیوید هاروی
نسبت اندیشه‌ی چپ با «وضع موجود» نسبتی بحث‌برانگیز و سرشار از تنش است. این تنش گاه شکل فعال‌کردن یوتوپیا در دل سهمگین‌ترین بداهت‌های فاجعه‌بار را به خود می‌گیرد و گاه خود به بداهتی دچار می‌شود که آن را نسبتی با پیچیدگی‌های امر واقع نیست. اندیشه‌ی چپ در بسیاری از مواضع و علی‌رغم پیشینه‌ای سترگ از تأکید بر اولویت تغییر جهان بر تفسیر آن، به جای آن‌که نسبت خویش با «امکان»های تغییر را مورد بازاندیشی قرار دهد، مکرراً به نص بازمی‌گردد و به این ترتیب از امکان نگریستن و بازاندیشی در «نارسایی»های ادراک خویش از امر واقع بازمی‌ماند. حال آن‌که یافتن…
بیشتر بخوانید » -
اسلاید
مهمترین فرازهای تولد زیست‌سیاست فوکو
«تولد زیست‌سیاست» عنوان مجموعه سخنرانی‌های میشل فوکو در کلژدوفرانس از سال ۱۹۷۸ تا سال ۱۹۷۹ است که در آن کوشیده با تمرکز بیشتری به واکاوی پیشینه‌ی اندیشه‌ی لیبرالی پرداخته و تاریخ گذار از لیبرالیسم کلاسیک به نولیبرالیسم را در اروپا و آمریکا روایت کند. با گذشت قریب به چهل سال از ارائه‌ی این درسگفتارها و در حالی که فوکو حتی فرصت آن را نیافت تا این سخنرانی‌های چالش‌برانگیز و پرمخاطب را ویراستاری و تنقیح کند، گسترش کاربرد مفهوم نولیبرالیسم و تواتر این مفهوم در تحلیل آن‌چه بر جهان و انسان امروز می‌رود، موجب شده است که تولد زیست‌سیاست فوکو همچنان از…
بیشتر بخوانید » -
اسلاید
نگاهی به برخی مضامین فکری سه اقتصاددان ایرانی: طبیبیان، غنی‌نژاد، نیلی
از جمله زمینه‌های احیای ظرفیت‌های «علوم اجتماعی انتقادی» پرداختن به حوزه‌های مشترک علمی و فعال‌کردن قوای تحلیلی بینارشته‌ای است. قائل‌شدن تفکیکی سرسختانه میان جامعه‌شناسی و اقتصاد بیش از همه به کام کسانی شیرین خواهد بود که اقتصاد را بری از نقدهای اجتماعی می‌دانند و این باور را ترویج می‌کنند که اقتصاد علمی برآمده از مفروضات دقیق است و نتایج آن را نیز نمی‌توان به دست تحلیل‌های جامعه‌شناختی سپرد. نگاه ما به اقتصاد و اقتصاددانان این نیست. ما دانش آن‌ها را چونان حیطه‌ای قابل «تشخیص» محترم می‌داریم اما باور نمی‌کنیم که تشخیص حدود دانش اقتصادی آن‌ها مترادف با سلب صلاحیت از…
بیشتر بخوانید »
گفتگوی انتقادی
-
گفتگوی انتقادی
فعال‌سازی ظرفیت‌های رهایی‌بخش انسان‌شناسی
اجازه بدهید به صورت خاص به دو عنوانی بپردازیم که در کار شما سهم ویژه‌ای یافته‌اند؛ «انسان‌شناسی رنج» چیست و چرا طرح آن را در زمانه‌ی حاضر لازم یافته‌اید؟ طرح پروژه‌ی «انسان‌شناسی رنج» در فضای عمومی دانشگاهی برمی‌گردد به زمستان ۱۳۹۴، زمانی که انجمن علمی دانشجویی انسان‌شناسی دانشگاه تهران از من دعوت کرد تا درباره‌ی پروژه‌ی پژوهشی‌ام سخن بگویم. این جلسه متأسفانه به دلایلی برگزار نشد. با این‌حال چند هفته پیش از آن، در سخنرانی «سهم دانشجویان در آینده‌ی انسان‌شناسی»، که آن هم به دعوت انجمن علمی انسان‌شناسی بود، ابعادی از پروژه‌ی خود را شرح داده بودم. متن آن سخنرانی…
بیشتر بخوانید » -
گفتگوی انتقادی
روایتی «انتقادی» و «زنده» از انسان‌شناسی
ایده‌ی مصاحبه با اصغر ایزدی جیران زمانی به ذهن ما خطور کرد که با مرور آثار او دریافتیم که تنها دلیل بازگشت او به تبریز نمی‌توانسته دلتنگی برای زادگاهش بوده باشد. در نوشته‌های جیران اصراری متمایز با دیگر متون انسان‌شناختی در ایران هست به «بیان» و «ترسیم» و «روایت» عینی آن‌چه بر «انسان»ها و «تجربه»های آن‌ها می‌رود؛ به همان معنایی که انسان‌شناسی مألوف نمی‌شناسد و «انسان»ها خوب می‌شناسند. مرور بیشتر آثار ایزدی جیران و بررسی روایت‌های پیرامون آن خوانشی از انسان‌شناسی که او هوادار آن است، به ما این اطمینان را بخشید که می‌توانیم از او دعوت کنیم که با…
بیشتر بخوانید »
ترجمه‌کاوی
-
ترجمه‌کاوی
کارگاه ترجمه ۲
For many, the death of socialism, both in reality and in the imagination, has spelled the final death of Marxism. Nonetheless, Marxism continues to offer the most comprehensive critique of capitalism as well as a compelling guide to feasible alternatives. Indeed, the longevity of capitalism guarantees the longevity of Marxism. But longevity also implies reconstruction. As capitalism rebuilds itself so must Marxism. It is after all a theoretical tradition that claims ideas change with the material world they seek to grasp and transform. Thus, every epoch fashions its own Marxism, elaborating that tradition to tackle the problems of the day.…
بیشتر بخوانید » -
ترجمه‌کاوی
کارگاه ترجمه ۱
۱ Even in liberal capitalism the market did not assume the functions of social integration alone. The class relationship could assume the unpolitical form of the relation of wage labor to capital only when the general prerequisites for the continued existence of capitalist production were fulfilled by the state. Only state functions that supplement, but are not subject to, the market mechanism make possible unpolitical domination through private appropriation of socially produced surplus value. ❌ حتی در جوامع لیبرال نیز بازار وظایف یکپارچه‌سازی اجتماعی را به تنهایی عهده‌دار نشده است. روابط طبقاتی تنها زمانی شکل غیرسیاسی رابطه‌ی کار دستمزدی با…
بیشتر بخوانید » -
ترجمه‌کاوی
ترجمه‌کاوی ساخت جامعه، آنتونی گیدنز، برگردان اکبر احمدی
به زعم ما برگردان اکبر احمدی از کتاب «ساخت جامعه»ی گیدنز در زمره‌ی برگردان‌هایی قرار می‌گیرد که به تجدیدنظر و ویراستاری جدی نیاز دارند و به شکل کنونی نمی‌توان آن‌ها را قابل استفاده دانست. در ادامه به نمونه‌هایی از خطاهای برگردان احمدی از این کتاب اشاره می‌کنیم:
بیشتر بخوانید » -
ترجمه‌کاوی
ملاحظاتی در باب ترجمه کتاب «قواعد روش جامعه‌شناسی»
غلامعلی خوشرو • کیهان فرهنگی، مرداد ۱۳۶۶، شماره ۴۱، صص ۲۰-۲۱ • کتاب قواعد روش جامعه‌شناسی تألیف امیل دورکیم جامعه‌شناس نامور فرانسوی، یکی از متون اصلی در زمینه‌ی روش جامعه‌شناسی است. این کتاب نزدیک صد سال است که باب یکی از مهمترین مباحث روش‌شناسی در زمینه‌ی امور اجتماعی را گشوده، و مباحثات پایان‌ناپذیری را به دنبال آورده است.
بیشتر بخوانید »
چندرسانهای
