معرفی کننده: نوح منوری• کتاب «اقتصاد و عدالت اجتماعی» (مسعود نیلی و همکاران، نشر نی. ۱۳۸۵) در پنج فصل تنظیم شده است. در پیشگفتار کتاب با اشاره به بهرهبرداری سیاستمداران از مفهوم عدالت آمده است که «رویکردهای مردمگرایانه یک مفهوم را بدیهی تلقی کردهاند و آن تعارض بین کارکردهای اقتصاد آزاد و عدالت اجتماعی است. تصور آن بوده است که تحقق عدالت، ممانعت جدی دولتها از کارکرد اقتصاد آزاد و اعمال دخالتهای گسترده در بازارهای محصول، کار و سرمایه است… تبلیغ این برداشت و استمرار آن در طول زمان باعث شده است تا مباحثی از قبیل قیمتگذاری کالاها و خدمات توسط دولت و فراهم آوردن پشتیبانیهای قضایی و اجرایی برای اعمال آن (مانند قانون تعزیرات حکومتی)، تعیین دستوری و خارج از قاعدهی اقتصادی برخی متغیرهای مهم از قبیل نرخ ارز و نرخ بهره، ورود دولت به امر توزیع گستردهی کالاها و خدمات در میان مردم، اعمال کنترلهای اداری متعدد و پیچیده در اموری از قبیل سرمایهگذاری و تولید و بسیاری موارد دیگر از این قبیل با توجیه عدالتمحور بودن از پشتیبانی برخوردار شوند.» همچنین آمده است که در شرایط آرمانی از بنگاهها انتظار میرود مانند افراد بر اساس معاضدت و نه رقابت رفتار کنند و تصور میشود…
بیشتر بخوانید »معرفی کتاب
معرفی کننده: نوح منوری• کتاب «تجددطلبی و توسعه در ایران معاصر» (نوشتهی موسی غنینژاد، نشر مرکز، ۱۳۷۷) آغازی مشابه با کتاب آزادیخواهی نافرجام دارد. در این آغاز بر عدم توجه به مبانی فکری و ارزشی تجدد در میان تجددخواهان ایرانی و پیوند میان اندیشههای جمعگرایانه جدید (سوسیالیسم) با ارزشهای سنتی-قبیلهای در تجددطلبی نوین ایران پس از ۱۳۲۰ تأکید میشود.
بیشتر بخوانید »معرفی کننده: نوح منوری• کتاب «دولت و رشد اقتصادی در ایران» (نوشته مسعود نیلی و همکاران، نشر نی، ۱۳۸۷) حاصل مطالعهای است که در سال ۱۳۸۳ با هدف تخمین اندازهی بهینهی دولت به منظور تحقق حداکثر رشد اقتصادی انجام شده است. «در این کتاب تمرکز اصلی بر تأثیر فعالیتهای دولت بر رشد اقتصادی است (نه متغیرهای دیگر از جمله تورم، بیکاری، توزیع درآمد).» «هدف آن است که مقداری بهینه برای اندازهی دولت برای تحقق حداکثر رشد اقتصادی تخمین زده شود.»
بیشتر بخوانید »معرفی کننده: حمید قیصری• کتاب «ایدهی دانشگاه» (کارل یاسپرس، ترجمه مهدی پارسا و مهرداد پارسا، انتشارات ققنوس، ۱۳۹۴) را از آنجهت جذاب یافتم که نه تنها حاصل اندیشیدن او به این «نهاد» است، بلکه حاوی «بازاندیشی»های ناشی از پشت سر نهادن تجربهی دانشگاه در آلمان هیتلری هم هست. در دو پیشگفتار کتاب اشاره شده است که همانند بسیاری از دیکتاتوریهای دیگر، آلمان نازی نیز دانشگاه را «خطر»ی میدانست که باید کنترل شود و تحت نظارت قرار بگیرد. حذف بسیاری از اساتید که اغلب به وساطت شرمآور همکاران سابق آنها انجام میپذیرفت، نتیجهی قابل انتظار استقرار اندیشهی فاشیستی در آلمان بود. یاسپرس در اوج این فجایع اخلاقی به کنج عزلت خود رفت و نظارهگر امواج «هراس»ی شد که در فضای عمومی پراکنده بودند. با رفتن نازیها یاسپرس در بازسازی آکادمی مشارکت مجدانهای داشت و همزمان به ترسیم دقیقتر بایستههایی اندیشید که دانشگاه را از تکرار آن ویرانیها به دور نگاه خواهند داشت.
بیشتر بخوانید »معرفی کننده: نوح منوری• کتاب «آزادیخواهی نافرجام» (نوشتهی محمد طبیبیان، موسی غنینژاد، و حسین عباسی، نشر گام نو، ۱۳۸۰) آنچنان که در پیشگفتار کتاب آمده است با هدف «ارائهی بسیار خلاصهای از حسابان خردورزی در امور سیاسی و اقتصادی» تألیف شده تا «به کمک آن، از طریق زدودن برخی ابهامها در فراگرد واپسماندگی جامعهی ما بتوان برای حل این معضل به چارهجوییهایی معقول و موثر پرداخت». از دید مؤلفان کتاب، «اقتصاد آزاد» سهم بزرگی در خردورزی دنیای مدرن دارد و ریشهی بیاعتنایی و تلقی منفی نسبت به اقتصاد آزاد در مهجور ماندن مفهوم «آزادی فردی» در اندیشهورزی ایرانیان معرفی شده است.
بیشتر بخوانید »معرفی کننده: حمید قیصری• «گفتگو با پسرم دربارهی گرسنگی در جهان» نوشته ژان زیگلر (ترجمهی مهدی ضرغامیان، انتشارات ققنوس، ۱۳۹۱) ایدهای شایان تأمل را در مقابل دیدگان مخاطبان قرار میدهد؛ اینکه فرزندان ما باید بیش از اینها دربارهی به گرسنگی و فلاکت افتادن دیگر انسانها در جهان بدانند، در حالی که ما خود نیز توجه چندانی به «واقعیات» و «حقایق» معطوف به این موضوع نداریم. برای بسیاری از ما گویی گرسنگی کشیدن «تقدیر»ی است فقط که نصیب برخی در این جهان میشود و لابد بیش از آن را نیز در پناه مفهوم «عقیم» تقدیر به فراموشی میسپاریم. اما در این کتاب کوچک -که خواندن آن را میتوان به همگان توصیه کرد- پرسشهایی ساده طرح میشوند تا روشن شود که هنوز بسیاری از پیشانگاشتهای مشروعیت دهنده و تداومبخش به گسترده شدن روزافزون خوان گرسنگی، دستنخورده باقی ماندهاند.
بیشتر بخوانید »معرفی کننده: نوح منوری• کتاب «دورنمای آینده توسعه اقتصادی ایران بر پایه نفت» نوشته علینقی مشایخی (مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۶۳) مشمل بر پنج فصل و ۱۰۰ صفحه حاصل تحقیقاتی است که نویسندهی کتاب در سالهای ۱۳۵۵ و ۱۳۵۶ به منظور «بررسی تغییر ساختمان اقتصادی کشور، پیشبینی وضع اقتصادی، و بالاخره بررسی سیاستها و استراتژی مناسب برای توسعه اقتصادی ایران» انجام داده است. «این بررسیها نشان میداد که تحت روابط و سیاستهای اقتصادی آن زمان مکانیزمهایی در ساختمان اقتصادی ایران در کار بودند که کشور را هر روز در جهت وابستگی بیشتر به نفت سوق میدادند.»
بیشتر بخوانید »