ماه: بهمن ۱۳۹۸

زنان و چالش خروج از حاشیه‌ی نظام رفاهی

نویسنده: حمید قیصری • مقدمه من در این یادداشت کوتاه قصد ندارم، و نمی‌توانم، به ایده‌ای عینی و عملی برای برون‌رفت زنان از وضعیت محصور و مطرود کنونی‌شان در نظام رفاهی ایران اشاره کنم. در عوض خواهم کوشید با صرف‌نظر از رویکرد تجویزی، استدلال‌هایی را عرضه کنم که ممکن است برای تحلیل عمیق‌تر بن‌بست رفاهی زنان مفید باشند. بیش از هر چیز، ذهن من درگیر این پرسش است که چگونه می‌توان از ادراکی که صرفاً محرومیت‌ها را پررنگ می‌کند و به رهیافت‌های کاهش نابرابری‌ها نمی‌اندیشد، فاصله گرفت. بغرنج‌ بودن موقعیت زنان در نظام رفاهی امروزین ایران، بازتابی از نقش‌آفرینی ترکیبی مؤلفه‌های گوناگونی است که هر یک به نوعی زنان را از مرتبۀ شهروندان برابر و واجد حق مشارکت در تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری خارج کرده و در جایگاه ابژه‌هایی منفعل نشانده‌اند؛ ابژه‌هایی «نیازمند» و «وابسته» که گریزی از رسیدگی‌ حداقلی و اضطراری به شرایط «بحرانی» آنان نیست. کوشش من در این یادداشت بر آن بوده که همین تصویر تقلیل‌گرایانه را به چالش بکشم و با ارائه‌ی تفسیری که زنان را یکی از گروه‌های اجتماعی دچار «ناپایداری» هستی‌شناختی و در معرض آسیب‌های ناشی از هژمونی نولیبرالی معرفی می‌کند، خواهان فعال‌شدن پتانسیل‌های دموکراتیکی شوم که می‌تواند زنان را به جایگاه ناقدان و مطالبه‌گران…